Opublikowana obecnie kwietniowa ocena wartości hodowlanych bydła rasy simentalskiej jest standaryzowana za pomocą średniej i odchylenia standardowego w nowych grupach bazowych. Dla cech produkcyjnych za grupę bazową przyjęto krowy urodzone w roku 2015, a dla cech funkcjonalnych oraz wszystkich indeksów i podindeksów - grupę buhajów urodzonych w okresie od 2009 do 2011 roku.
Wprowadzenie nowej definicji grupy bazowej wpływa na wielkość wartości hodowlanych publikowanych przez Instytut Zootechniki PIB, należy jednak podkreślić, że nie zmieni rankingów buhajów i krów w obrębie pojedynczych cech. W Tabeli 1. przedstawiono średnie wartości fenotypowe i średnie wartości hodowlane krów urodzonych w 2015 roku standaryzowane za pomocą „starych” parametrów bazowych. Średnia wartość hodowlana tych krów dla wydajności mleka wynosiła 148 kg . Oznacza to, że o taką wartość krowy urodzone w 2015 roku były lepsze od średniej „starej” bazy tzn. średniej krów urodzonych w 2010 r.
W ocenie kwietniowej (2020.1) to właśnie krowy urodzone w 2015 roku będą stanowić grupę bazową i ich średnia wartość hodowlana wyniesie zero. W konsekwencji wartość hodowlana dla wydajności mleka krów w populacji bazowej, a także wszystkich innych krów i buhajów w ocenionej populacji będzie mniejsza o 148 kg w porównaniu z oceną 2019.3. W przypadku wydajności tłuszczu i białka, przesunięcie skali wartości hodowlanych będzie mniej widoczne, ale również nastąpi. Zmiana grupy bazowej nie wpłynie natomiast znacząco na wartości hodowlane zwierząt pod względem zawartości tłuszczu i białka, ponieważ w przypadku tych cech postęp genetyczny nie jest duży i różnice między średnimi wartościami hodowlanymi dotychczasowej i nowej grupy bazowej są małe.
Czytelników bardziej zainteresowanych metodą standaryzacji wyników oceny
wartości hodowlanej i konsekwencjami zmiany grupy bazowej odsyłamy do
artykułów zamieszczonych w czasopiśmie Hodowla i Chów Bydła w numerach 2020/2 i 2020/3.
Tabela 1. Średnie wydajności krów urodzonych w roku 2010 i krów urodzonych w roku 2015 oraz średnie oszacowane wartości hodowlane (OWH) krów z rocznika 2015 w ocenie 2019.3.
Cecha | Średnia wydajność | OWH krów ur. w 2015 r. w ocenie 2019.3
|
---|
ur.2010r. | ur.2015r. | x̄ | SD |
Mleko [kg] | 5870 | 6161 | 148 | 273 | Tłuszcz [kg] | 245 | 255 | 4,5 | 11,2 | Białko [kg] | 203 | 212 | 4,4 | 8,5 | Tłuszcz [%] | 4,21 | 4,16 | -0,03 | 0,14 | Białko [%] | 3,44 | 3,43 | -0,01 | 0,07 |
Skutki zmiany grupy bazowej dla cech funkcjonalnych trzeba oceniać indywidualnie dla każdej cechy. W przypadku tych cech, w których obserwuje się szybki postęp hodowlany i buhaje wchodzące w skład nowej grupy bazowej wykazują wyraźną przewagę nad buhajami stanowiącymi dotychczasową bazę, nastąpi w zasadzie zmniejszenie wartości hodowlanych. Jeśli jednak zmiana bazy spowoduje równoczesne zwiększenie odchylenia standardowego, pojedyncze buhaje o najwyższych wartościach hodowlanych mogą uzyskać oszacowania nawet wyższe niż dotychczas.
Należy podkreślić, że w przypadku pojedynczych cech zmiana grupy bazowej nie może spowodować zmiany uszeregowania ocenionych zwierząt. Niejednakowe reakcje na zmianę grupy bazowej obserwowane w różnych cechach mogą jednak spowodować zmianę w rankingach według podindeksów i indeksu PF. |